1Ezogelin çorbası,
Merhabalar sevgili dostlar,
Dünya'da ve Türkiye'de hikayesi olan yemekler olarak başlattığımız serimiz de ilk hikayemiz ''EZO GELİN ÇORBASI''..
Türk Mutfağının ''çorbalar''kategorisinde yerini alan,severek tükettiğimiz ,besleyici ve doyurucu özelliği ile özellikle de kış aylarında sıkça pişirilen Ezogelin çorbası ,lezzetinin yanı sıra hikayesi ile de bilinir.
1909 yılında GaziAntep'in Oğuzeli kasabasına bağlı Uruş köyünde ''Zöhre''adı verilen bir kız çocuğu doğar.Babası Bozbeyikli oymağından Emir Dede,anası Elif'tir.Güzelliği dillere destan olan ,bakanın bir daha baktığı bu kız çocuğu Zöhre'ye, ''Ezo''yani güzel anlamı ifade eden isimle çağırılır.Ezo kız o kadar sevilir ki adına şiirler ,türküler yakılır.
Ezonun güzelliği dillere destan olurken,Barak arasında bir gencin adı da,sesi de dillerde dolaşır durur.Komşu ''Beledin''köyünden ''Şitto ''diye bilinen ''Hanifi'dir''bu genç..O sıralar Hanefi otuzlu yaşlarında,''Aya ,sen doğma ben doğayım''diyen güzeller güzeli Ezo da yirmili yaşlarındadır.
Kısa bir süre sonra Uruş köyünde ki bir düğünde Ezo ile Şitto Hanefi bir araya gelir ve Şitto ,Ezoyu görür görmez gönlünü kaptırır.Ve Ezo'ya dünür yollatır.Ama gelin görün ki Şitto Hanefi'nin gönlüyle kafası ayrı telden çaldığından,doğru düzgün bir evi dahi yoktur ama yüreği Ezo diye çarpar.
Eşin dostun araya girmesiyle ve bir şartla şitto Hanefi'ye ''evet''denir.Ezoyu almasına karşılık ,Ezo'nun ağabeyi Zeynel de ,Hanifinin halası ''Hazik'i alacaktır.Yani Anadolu da gerçekleşen ve ''Berdel''dir bu..
İki düğün birden kurulur,Şittoyla Ezonun düğünü Beledin köyünde,Zeynel'le Hazik'in düğünü Uruş'ta..Zurna öttü,davul vuruldu,iki köyde iki mutlu yuva kuruldu. Ve o günden sonra Ezo,Ezo Gelin olarak anılır.Ezo ile Şitto çok mutlu bir hayat sürüyorlardı ki,
Bir rivayete göre;mutlulukları göze geldi,aralarına nifak sokanlar,dedikodu yapanlar bazı kendini bilmezler laf taşıdılar aralarına bozdular,diğer rivayete göre ise Ezonun ağabeyi Hazik ile ayrılınca,berdel olduğu için aynı şeyin Şitto ile Ezo'nun da yapması sonucu,bir harman sonu evlenmişlerdi,ikinci harman sonuna kadar dek birlikte yaşamadılar.Ve Şitto ,Ezo ile olan öykülerini bir cümle ile ifade eder ''kötü talih,geç buldum tez yitirdim''der.
Ezo gelin sevdiğinden ayrılır.
Ezo ayrıldıktan sonra 6 yıl evlenmez ve bu süre içinde çok sıkıntılı günler geçirmekle birlikte,yaş aldıkça daha da güzelleşir,serpilir,gen,yaşlı,zengin,fakir nice talibi çıkar,her talibi Ezo'nun önüne neyi varsa serer,lakin Ezo ,6 yıl boyunca kimseye ''evet''demez,hepsini geri çevirir.
Sonunda ailesinin ısrarı üzerine,kendisine genç kızlığından beri talip olan teyze oğlu ''Memey''ile evlenmeye razı olur.
Türkmen oymağından olan Memey,Suriye'nin Türkiye sınırına yakın ''Kozbaş''köyünde oturmaktadır ve Ezo 1936 senesinin güzünde Uruş'tan Kozbaş'a gelin gider.
Ezoyla Memey'in iki kızları olur lakin ilk kızları fazla yaşamadan ölür,diğer kızlarının adı ''Celile'dir''.
Ezoyla ikinci kocası Memey'in evlilikleri gayet iyi ve mutlu bir şekilde geçmesine karşılık ,gurbet denilen ateş Ezonun yüreğini yakıyordu.Ara sıra doğduğu köye ,hasret gidermeye gitse de ,özlemi azalmıyor aksine artarak dayanılmaz hale geliyordu.
Yakınları onun ''Vara öleyim,tek yurdumda kalaydım''dediğini anlatır.Ve sık sık ''göreceksiniz gurbetlik beni öldürecek''der,öldüğünde köyünü görecek bir yere gömülmesini isterdi.
Suriye'ye gidişinin 20.yılında ,1956 güzünde ''Ezo''yatağa düşer ve ince hastalık olduğunu herkes gibi o da bilir.
Kızı Celile'yi,yatağının başından ayırmaz.
Ve EzoGelin ,güz yağmurlarının düştüğü bir Cuma günü,yatsı vakti son nefesini verir. Eşi ve yakınları vasiyetini dikkate alarak ,ara sıra tepesine çıkıp,yaşlı gözlerle Türkiye'yi seyrettiği ''Bözhöyük'ün en yüksek noktasına gömerler.
1999 yılında mezarı Türkiye'ye getirilen Ezo Gelin'in hayatı filimlere de konu olur.Kızı Celile ise 2013 yılında Suriye'de ki iç savaştan kaçarak Türkiye'ye gelmiş ve 2018 yılında Türk Vatandaşı olmuştur.
Adı verilen çorbaya gelecek olursak; Rivayetler çorbanın tarifinin Ezo Gelin'e ait olduğunu söyler lakin GaziAntep kökenli bir çorba olduğu da bilinir.
Güzel olduğu kadar marifetli de olan Ezo'nun,kocasından ayrılıp ,6 yıl yoksulluk çekerek yaşadığı dönemlerde,bu çorbayı evde bulunan malzemelerle pişirdiği söylenmektedir.Ve o 6 yıllık dönemde çorba o kadar sevilir ve evlerde pişirilmeye başlar ki adı da ''EZO GELİN ÇORBASI''olarak dilden dile dolaşır.
Bu çorbanın GaziAntep de zaten yapıldığı ama çorbanın güzelliği nedeniyle onu adıyla anıldığı da bir başka rivayettir.
Her kaşıkta sizi geçmiş hikayesine götürecek ,özellikle soğuk havalarda içimizi ısıtan ''EZO GELİN ÇORBASI''güzelliği ve lezzeti ile damaklarımızı kendisine aşık etmeye devam ediyor edecekte...
Ve işte EZO GELİN'İN ÇORBASI:
-1 su bar.Kırmızı Mercimek
-1/2 su bar.Bulgur
-4 yem.kaş.Sıvıyağ + 1 yem kaş Tereyağ
-1,5 yem kaş Domates salçası + tuz
-2 ad Kuru soğan
-5 su bar.Su
-Tereyağ-Pul biber-kuru nane
-HAZIRLANMASI:
-Kırmızı mercimeği yıkayın ve süzdürün.
-Kuru soğanları küçük olacak şekilde doğrayın ve birinin kenara ayırın.
-Diğer doğranmış soğanları zeytinyağ kavurmaya başlayın.
-Salçasını ekleyin.
-Mercimek ve bulguru ekleyerek tuz ilave edin.
-Suyunu vererek pişmeye bırakın.(arzuya göre tavuk suyuda eklenir ama oriinal tarif de yoktur.)
-Çorbanızın su miktarını çorbanın kıvamına göre ayarlayın.
-Diğer tarafta ayırdığınız kuru soğanları tereyağ ile birlikte küçük bir tavada kavurun.
-Kavrulan soğanlara pul biber ve nane ekleyin.
-Pişen çorbanın üzerine gezdirin.
-Afiyet olsun.
-EZO GELİN'in anısına ;SEVGİYLE....🧡🧡🧡
DÜNYA'DA VE TÜRKİYE'DE HİKAYESİ OLAN YEMEKLER SERİSİ-1.EZO GELİN ÇORBASI
0 comments: